Mới đây, bảng giá đất điều chỉnh tại TP HCM đã trở thành chủ đề gây tranh cãi khi một số thành viên Ủy ban Mặt trận Tổ quốc thành phố cho rằng bảng giá này dựa trên dữ liệu bồi thường đã lạc hậu, dẫn đến sự chênh lệch giá bất hợp lý giữa các khu vực. Tuy nhiên, Sở Tài nguyên và Môi trường TP HCM khẳng định rằng bảng giá này "có cơ sở".

Cuộc tranh luận diễn ra tại hội nghị phản biện xã hội về bảng giá đất điều chỉnh theo Luật Đất đai 2024, thay thế Quyết định 02 của UBND TP HCM, do Ủy ban Mặt trận Tổ quốc thành phố tổ chức vào chiều ngày 12/8.

Theo dự thảo mới được công bố, giá đất tại nhiều khu vực TP HCM có xu hướng tăng từ 5 đến 10 lần, trong khi ở các khu vực ngoại thành và vùng ven, mức tăng có thể lên đến 15-50 lần so với hiện tại (chưa tính đến hệ số K điều chỉnh giá đất 3,5 lần). Sở Tài nguyên và Môi trường cho rằng nếu tính cả hệ số K, giá đất chỉ tăng khoảng 2,5 lần và đạt 70% so với giá thị trường.

Ngành Tài nguyên và Môi trường cho biết việc xác định giá đất dựa trên các giao dịch bất động sản thành công và bảng giá bồi thường được xây dựng dựa trên Quyết định 02. Tuy nhiên, luật sư Võ Minh Mẫn, thành viên Hội Luật gia quận 10, cho rằng các giao dịch này không đảm bảo độ chính xác vì thường có sự che giấu giá trị thực nhằm tránh thuế và phí. Bên cạnh đó, Quyết định 02 được ban hành cách đây 4 năm, khiến giá đất trong bảng mới trở nên lạc hậu và không phản ánh đúng thực tế, dẫn đến thiệt hại cho Nhà nước và người dân.

"Giá đất mới vẫn chênh lệch so với thị trường và không thống nhất giữa các tuyến đường, khu vực, khiến người dân không rõ lý do," ông Mẫn nhấn mạnh. Ông còn dẫn chứng rằng tại quận 10, đường Ba Vì có giá rao bán trên các trang bất động sản lên đến vài trăm triệu đồng/m², nhưng trong dự thảo bảng giá đất điều chỉnh, giá chỉ khoảng 80 triệu đồng/m². Tương tự, đường 3/2 bị chia thành ba đoạn với ba mức giá khác nhau và có sự chênh lệch lớn mà không rõ nguyên nhân.

Luật sư Trương Thị Hòa cũng bày tỏ lo ngại về mức tăng giá đất đột ngột tại các huyện vùng ven như Nhà Bè, Cần Giờ, Hóc Môn, Bình Chánh, và Củ Chi. Bà cho rằng, người dân tại các khu vực này, đa phần là hộ gia đình làm nông nghiệp, chưa sẵn sàng về tài chính và tâm lý cho việc điều chỉnh này. Đặc biệt, những gia đình nằm trong diện quy hoạch treo sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng khi bảng giá mới có hiệu lực.

Trước những ý kiến phản đối, ông Đào Quang Dương, Phó phòng Kinh tế đất của Sở Tài nguyên và Môi trường TP HCM, giải thích rằng bảng giá đất điều chỉnh được thực hiện bởi một đơn vị tư vấn độc lập, sử dụng dữ liệu từ các giao dịch bất động sản, thuế và văn phòng đăng ký đất đai. Đơn vị tư vấn này đã áp dụng phương pháp so sánh, tuân thủ quy định pháp luật, dựa trên 97.000 giao dịch bất động sản thành công và 1.300 vị trí đã được thành phố phê duyệt giá bồi thường.

"Bảng giá đất điều chỉnh mới được cân nhắc kỹ lưỡng và hoàn toàn phù hợp với quy định và thực tế," ông Dương khẳng định. Ông cũng cho biết bảng giá đất hiện hành theo Quyết định 02 sẽ tiếp tục được sử dụng đến hết năm 2025, nhưng UBND cấp tỉnh có thể điều chỉnh bảng giá đất theo Luật Đất đai 2024 nếu cần thiết để phù hợp với thực tế giá đất địa phương.

Ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP HCM, cho biết Sở sẽ tiếp thu các ý kiến và cân nhắc kỹ lưỡng trong việc xây dựng bảng giá đất điều chỉnh, đồng thời tính toán lộ trình phù hợp. Ngoài ra, Sở cũng đang xem xét các biện pháp hỗ trợ cho những trường hợp bị ảnh hưởng bởi quy hoạch treo.

Dự kiến, bảng giá đất mới của TP HCM sẽ có hiệu lực đến ngày 31/12/2025. Tuy nhiên, vào cuối năm nay, thành phố sẽ đánh giá lại để đảm bảo phù hợp với tình hình kinh tế. Từ năm 2026, TP HCM sẽ áp dụng bảng giá đất mới hàng năm theo Luật Đất đai 2024.