Đề án 1 triệu căn nhà ở xã hội: Chậm tiến độ, vướng mắc chồng chất
Hiệu quả khiêm tốn
Đề án xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội (NOXH) giai đoạn 2021 - 2030 hiện đang đối mặt với hiệu quả thực thi thấp, chỉ đạt 4% kế hoạch. Theo Bộ Xây dựng, tính đến nay chỉ có 79 dự án hoàn thành với 42.414 căn hộ, trong khi cả nước cần ít nhất 1,1 triệu căn nhà giai đoạn 2021 - 2030 để đáp ứng nhu cầu.
Sự kiện "Vì 1 triệu mái ấm gia đình Việt" do Tập đoàn Hoàng Quân tổ chức ngày 17/11 đã nhấn mạnh tầm quan trọng của NOXH và vai trò của doanh nghiệp trong việc hiện thực hóa giấc mơ an cư. Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), khẳng định rằng NOXH là chính sách xã hội tốt nhất hiện nay nhưng tiến độ thực hiện vẫn chưa đáp ứng kỳ vọng. Tại TP.HCM, chỉ 2% mục tiêu được triển khai.
Nguyên nhân vướng mắc
Chương trình NOXH đang bị kìm hãm bởi nhiều yếu tố, bao gồm:
Cơ chế và chính sách chưa đồng bộ: Nhiều địa phương áp dụng quy định một cách khác nhau, gây khó khăn trong quá trình thực hiện.
Quy trình, thủ tục phức tạp: Quy trình phê duyệt dự án kéo dài, gây trì trệ.
Nguồn vốn thiếu bền vững: Các gói hỗ trợ hiện tại mang tính ngắn hạn, không tạo nền tảng lâu dài cho phát triển NOXH.
Quỹ đất phát triển NOXH không đủ: Nhiều địa phương chưa dành đủ quỹ đất trong quy hoạch đô thị và khu công nghiệp.
Lợi nhuận giới hạn: Mức lợi nhuận tối đa 10% tổng chi phí đầu tư khiến các doanh nghiệp ít mặn mà với phân khúc này.
Giải pháp tháo gỡ
Để đẩy nhanh tiến độ và tháo gỡ các điểm nghẽn, các chuyên gia đã đề xuất những giải pháp quan trọng:
Chủ động quy hoạch quỹ đất: Các địa phương cần rà soát, phân bổ quỹ đất hợp lý cho NOXH và thực hiện nghiêm túc việc quản lý quy hoạch.
Chính sách tài chính bền vững: Chính phủ cần triển khai các gói vốn dài hạn và hỗ trợ lãi suất hợp lý để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư.
Cải thiện thủ tục hành chính: Đơn giản hóa quy trình phê duyệt dự án, đẩy nhanh tiến độ thực hiện.
Đổi mới quy chuẩn xây dựng NOXH: Bộ Xây dựng và Bộ Tài nguyên và Môi trường cần xây dựng các tiêu chuẩn đồng bộ trên cả nước để tránh tình trạng thực hiện không nhất quán giữa các địa phương.
Chuyển đổi công năng dự án: Cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng một số dự án phù hợp để tránh lãng phí tài nguyên đất đai.
Kỳ vọng trong tương lai
Ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, nhấn mạnh rằng việc phát triển NOXH không nên phụ thuộc vào ngân sách nhà nước mà cần sự tham gia mạnh mẽ của doanh nghiệp. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu, chính quyền trung ương và địa phương cần đồng bộ hóa các chính sách và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp.
Năm 2024, với những điều chỉnh pháp lý mới từ Luật Đất đai, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh Bất động sản, thị trường NOXH kỳ vọng sẽ có chuyển biến tích cực hơn, từng bước giải quyết tình trạng thiếu hụt nguồn cung và mang lại giải pháp nhà ở bền vững cho người dân Việt Nam.